ကစၢ်ခရံာ် အတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤ လၢပပူၤ
ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အဲကလံးဖိတဂၤလၢအမ့ၢ် အဲး.ဘံၣ်.မ့ယဲၣ်(F. B. Meyer)(၁၈၄၇- ၁၉၂၉) ဆိးကါတၢ်အဒိလၢ ဆီဒံၣ် ဒ်သိး ကဒုးနဲၣ်ဖျါအတၢ်စံးတၢ်ကတိၤ “တၢ်ဆိကမိၣ်အဒိၣ်အယိာ် ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ခရံာ်အတၢ်အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢပပူၤ” န့ၣ်လီၤ. အဝဲပာ်ဖျါဝဲ ဆီဒံၣ်အသကီၤလၢ အသိအချါဂ့ၤတဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် သးသမူအယၢ်ဖိတခါ လၢပထံၣ်တသ့ဒီး တနံၤဘၣ်တနံၤ ဒိၣ်ထီၣ် တုၤဒၣ်လဲၣ် ဆီဖိပံအနီၢ်ကစၢ်အိၣ် ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဆီဒံၣ်အကုပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ခီဖျိ သးစီဆှံန့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဟဲနုာ်လီၤ အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢပပူၤ ဒီးဆီတလဲပသးသမူန့ၣ်လီၤ. မ့ယဲၣ် စံးဝဲလၢ “ခဲအံၤဒီးခါဆူညါ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ကဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်, ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ပသးသမူအပူၤ”န့ၣ်လီၤ.
မ့ယဲၣ်ဃ့ကညးဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အတၢ်မ့ၢ်တၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် တလၢတပှဲၤဝဲ အဃိဒီး, အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လၢ ခီဖျိသးစီဆှံန့ၣ် ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဝဲဒၣ် လၢပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် အသးကံၢ်ပူၤ လၢအမ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢအလီၤကမၢကမၣ် တၢ်ကတိၤလၢကပာ်ဖျါတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤအဂီၢ်န့ၣ် အိၣ်တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲလၢ…
တၢ်မူအပနီၣ်
ဖဲယဖိမုၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ဆွဲၣ်မိၢ်ဖါဖိတစူၣ် ဒ်သိးကဘူၣ်ကွၢ်ကီအဂီၢ်အခါန့ၣ်, အဝဲမၤပှဲၤထီၣ်ထံဒၢမဲၥ်ထံကလၤလၢမဲး ဒ်သိးဆွဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ကစွါထီၣ် ဒီးခူၣ်အဝံသ့ၣ်တဖၣ် ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထၢနုၥ်န့ၢ်ဝဲထံ, တၢ်အီၣ်အစီ (protein) ဒီးတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်အက့အခီသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးဆွဲၣ်တဖၣ် ကအီၣ်ဝဲအဂီၢ်လီၤ. ပကွၢ်ဒီး ဖျါလၢဆွဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ် သးဖှံဝဲအဃိ ဘၣ်တနံၤ ဖဲလၢပတထံၣ်လၢၤဘၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ပဖုးဘၣ်ပသးလီၤ. ပလူၤဃုကွၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲးလီၤ. လၢခံကတၢၢ်ပသ့ၣ်ညါလၢ
အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဝဲဖဲ မဲးသ့ၣ်တဖၣ်အဖီလၥ်သ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ. ဒီးကအိၣ်ဖဲန့ၣ် ခံလါဃၣ်ဃၣ် လၢအဝဲသ့ၣ်ကသဘျုးလီၤ အဖံးအကုအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ခံလါလၢၥ်လံ. ဒီးလၢခံတလါစ့ၢ်ကီးလဲၤပူၤလံ. ယဘၣ်ယိၣ်လၢမ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်သံလံဧါန့ၣ်လီၤ.ပဘၣ်ခိးတၢ်ဆၢကတီၢ်ယံၥ်ထီၣ်ဒီး ပသးတစူၤလၢၤဘၣ်. အကတၢၢ် ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ပနီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဒံးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဟဲဖျါထီၣ်လၢ မဲးတဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.
ယဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဖဲအဘၣ်တၢ်က့ၤစိာ်မၢကဲကုၢ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ် အဆၢကတီၢ်, မ့ၢ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒ့ဒီလၢ ယွၤအတၢ်တဲဆိပာ်စၢၤ ခီဖျိ ဝံတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ကလၢပှဲၤဧါန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးဟးဂီၤဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးကိၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤစိၤလီၤထီဧါ. ယံး ၂၉:၁၀ အပူၤ ခီဖျိလၢဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ် “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤစံးဝဲဒၣ်အနံၣ်နွံဆံပှဲၤထီၣ်လၢဘၤဘူၤလိၣ်အပူၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ယကအိၣ်သကိးသု, ဒီးမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်…
ဖိသၣ်ပိၥ်ခွါဖိ
ပှၤခိးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ တၢ်ဆါဟံၣ်တဖျၢၣ်တဂၤနၢ်ဟူဘၣ် ဖိသၣ်ဟီၣ်အကလုၢ်အဃိ, ကွၢ်ဃုဝဲဒၣ်, ဒီးထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဖိသၣ်ပိၥ်ခွါဖိတဂၤလၢ အအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီ, တပှဲၤဒံးဘၣ်တသီဖိတဂၤ, လၢအဘၣ်တၢ်ဘိၣ်ဘံတ့ၢ်ဃး လၢထၢၣ်တဖျၢၣ်ဒီး ဘၣ်တၢ်စူးကွံၥ်အီၤ ဖဲပှၤပၥ်ကတီၢ်သိလ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အလီၢ်လီၤ. အဃိစးထီၣ်လၢပှၤထံၣ်န့ၢ်အီၤဝံၤ တနံၣ်ဘျဲၣ်ဘျဲၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤကိးဒၣ်အီၤလၢ ဖိသၣ်ပိၥ်ခွါဖိ (Baby Boy) န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဃုထံၣ်န့ၢ်ဖိသၣ်ဖိတဂၤအံၤဝံၤ တယံၥ်ဘၣ်န့ၣ်, ပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်မၤလီၢ်တဖၣ် ဆဲးကျိးဝဲဒၣ်ပှၤလၢ အအဲၣ်ဒိးလုၢ်ဖိ ဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ဒီမိၤဝၤခံဂၤ ဟဲဟံးန့ၢ်ဖိသၣ်တဂၤအံၤ ဒီးကိးဝဲလၢ ကရ့စၢၣ် (Grayson) (တမ့ၢ်အမံၤနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်)န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ် ဖဲတၢ်ပတံထီၣ်တၢ်လုၢ်ဖိ ဖိသၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲအသိး ဝံၤဝဲအလီၢ်ခံ, ဖိသၣ်ဖိအမံၤလၢအမ့ၢ် ကရ့စၢၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ပၥ်ဂၢၢ်ပၥ်ကျၢၤအီၤန့ၣ်လီၤ. တနံၤအံၤ, နကထံၣ်ဘၣ်ဖိသၣ်ဖိအံၤ လၢအကတိၤတၢ်ဒီးနၤ လၢတၢ်သးခုသးမုၥ်အပူၤ, လၢအကတိၤတၢ်တပံၥ်တကျါကဲၣ်ဆိးဒံးဘၣ်လီၤ. တမ့ၢ်နကဆိကမိၣ်လၢ အဝဲမ့ၢ် ဖိတဂၤလၢတဘျီဘၣ် တၢ်စူးကွံၥ်အီၤဒီးထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢ ထၢၣ်တဖျၢၣ်အပူၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲစီၤမိၤရှ့အသးပှၢ်ထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်, အဝဲကွၢ်ထံဆိကမိၣ်က့ၤဝဲ ယွၤအသူးအသ့ၣ်စိကမီၤတဖၣ် ဒီးတၢ်လၢအဝဲမၤတ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ၅ မိၤရှ့ ၁၀:၁၅ အပူၤ အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ…
နကအဲၣ်ဒံးယၤ ကစီဒီဧါ
အကတၢၢ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်ဖိသၣ်ဖိ လ့လ့(Lyn-Lyn) လၢအသးအိၣ် အနံၣ်တဆံန့ၣ် ဘၣ်တၢ်လုၢ်ဖိအီၤလံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလီၤ. ဖဲအဝဲအိၣ်ဆိးဝဲ လၢဖိၣ်ဃဲအဟံၣ်လၢ ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အီၤအဆၢကတီၢ် မ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ်အဆံးကတၢၢ်ဖိဒၣ်လဲၣ် ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်သိၣ်သီအီၤအဃိန့ၣ်လီၤ. လ့လ့သံကွၢ် ယတံၤသကိးလၢအမ့ၢ် အမိၢ်လၢအလုၢ်ဖိအီၤလၢ “မိမိၢ်ဧၢ, နအဲၣ်ယၤဧါ” ဒီးယတံၤသကိးစံးဆၢဝဲ “မ့ၢ်,ယအဲၣ်နၤလီၤ”. လ့လ့သံကွၢ်ကဒီးဝဲ “ယမ့ၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်နကအဲၣ်ယၤဒံးကစီဒီဧါ”
ပမ့ၢ်တကတိၤထီၣ်ဖျဲးလၢထးခိၣ်ဘၣ်ဆၣ် ပဝဲတနီၤနီၤ, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ပကသံကွၢ်တၢ်သံကွၢ် တမံၤဃီ, ဖဲပကလၢၢ်ဘၣ်လၢပမၤဟးဂီၤဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ်လီၤ. “နကအဲၣ်ဒံးယၤကစီဒီဧါ” ပသ့ၣ်ညါလၢဖဲပအိၣ်မူဒံးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဖၢမုၢ်န့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်လီၤတူၥ်လီၤကၥ်ဒီ းပမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်တဘျီဘျီန့ၣ်လီၤ. ဒီးမ့ၢ်ပဆိကမိၣ်လၢ ပတၢ်ကမၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဆီတလဲယွၤအတၢ်အဲၣ်လၢပဂီၢ်လံဧါန့ၣ်လီၤ.
ယိၤဟၣ် ၃:၁၆ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤပသးဘၣ်ဃး ယွၤအတၢ်အဲၣ်လီၤ. ယွၤဟ့ၣ်ပှၤလၢ အဖိခွါကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံၥ် ဒ်သိးကဒိးသံအသးလၢပဂီၢ်ဒီး ပမ့ၢ်စူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံၥ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူလီၤထူလီၤယိၥ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ပစူၢ်က့ၤနၥ်က့ၤအီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ပမ့ၢ်မၤကမၣ်ဘၣ်အီၤတခီလဲၣ်. အဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်က့ၤလၢ ရိမ့ၤ ၅:၈ အတၢ်ပာ်ဖျါ “မ့မ့ၢ်ဖဲပမ့ၢ်ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိအဖၢမုၢ်ဒီး, ခရံၥ်ဒိးသံအသးလၢပဂီၢ်သတးဒီး...”န့ၣ်လီၤ. ဖဲပမ့ၢ်ပှၤလၢအအၢသီဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲၥ်အခါဒၣ်လဲၥ် မ့ၢ်အဲၣ်ပှၤန့ၣ်,…
တၢ်အိၣ်မူ သးအနံၣ်အလါ
ဖဲ၁၉၉၀နံၣ်န့ၣ် ပှၤဖရၣ်စ့ၣ်ဖိ(French)ပှၤဃုထံတၢ်တဂၤ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဒီး ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်အတၢ်တဘၣ်လိၥ်ဘၣ်စး ဘၣ်ဃးနီၣ်ဂံၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီ, ဖဲအဒွးကွၢ်ဝဲ ကၠ့နံၣ် ခဲ(လ)မဲး (Jeanne Calment) လၢအသးအနံၣ်အလါအိၣ်ဝဲ ၁၁၅ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ ဘၣ်ဃးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသးအနံၣ်အလါထဲသိးန့ၣ် ပှၤတ့တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ် တပၥ်ဖှိၣ်တ့ၢ်ဝဲလၢ ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအတ့တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ် ဆိကမိၣ်တ့ၢ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ် တမ့ၢ်ကအိၣ်မူဘၣ် တုၤအသးအနံၣ်အလါထဲသိးန့ၣ်ဘၣ်. နီၢ်နီၢ်တခီ ကၠ့နံၣ် အိၣ်မူဘၣ်တ့ၢ်ဝဲတုၤအသး အနံၣ်အလါ ၁၂၂ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤကွဲးလံၥ်ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤကွဲးဝဲ လၢ စံး ၉၀:၁၀ အပူၤ “ပနံၣ်တဖၣ်အမုၢ်နံၤန့ၣ် မ့ၢ်အနံၣ်နွံဆံလီၤ. လၢတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအဃိန့ၣ် မ့ၢ်အိၣ်အနံၣ်ဃိးဆံ...”န့ၣ်လီၤ. လံၥ်စီဆှံတဆၢအံၤ အဲၣ်ဒိးစံးဝဲဒၣ်လၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူဘၣ် အနံၣ်အလါထဲလဲၣ်ထဲလဲၣ်, ထဲသိး ကၠ့နံၣ် အသးအနံၣ်အလါဘၣ်ဆၣ်, ပသးသမူအနံၣ်အလါလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ အိၣ်ဒၣ်လၢတၢ်ထိၣ်တဲၥ်အဆၢအပူၤန့ၣ်လီၤ. စံး ၉၅:၅ ပာ်ဖျါဝဲ ပသးသမူအနံၣ်အလါန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်လၢယွၤလၢအစိကမီၤဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ လၢအအဲၣ်ပှၤအစုပူၤလီၤ. တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ, ပမ့ၢ်ကွၢ်က့ၤလၢ သူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤတကပၤန့ၣ်, ပဘၣ်တၢ်ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ပှၤလၢ စံး…